LYS Tercihleri Nasıl Yapılıyor? ÖSYM LYS 2014 Tercih Kılavuzu, Tercih Rehberi
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (2014-ÖSYS) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu, ÖSYM’nin internet sitesinde yayımlandı. Tercih işlemleri, 7 Temmuz 2014 tarihinde başlayacak ve 17 Temmuz 2014 tarihinde sona erecek. Adaylara kılavuz satışı yapılmayacak.
Kılavuzda yer alan kurallara göre adaylar tercihlerini, ÖSYM’nin https://ais.osym.gov.tr internet adresinden TC Kimlik Numaraları ve şifrelerini kullanarak kendileri yapacak, başvuru merkezlerinden tercih işlemi yapılmayacak.
ÖSYM’ye posta yoluyla gönderilen veya elden verilen tercih listeleri geçerli olmayacak, sadece elektronik ortamda yapılacak tercihler işleme alınacak. Tercih işlemleri, 17 Temmuz 2014 tarihinde saat 23.59’da sona erecek. Tercih süresi uzatılmayacak. Tercih yapacak adayların, kılavuzu dikkatle incelemeleri, tercihlerini bu kılavuz bilgilerine göre yapmaları istendi. Kontenjanların bulunduğu tabloların son sütunlarında yer alan 2013-ÖSYS sonuçlarına ait bilgilerin, bir programın ne ölçüde tercih edildiğini gösterdiği bununla birlikte 2013-ÖSYS sonucunun ortaya çıkan değerler olduğunun unutulmaması istendi.
2014-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu İçin Tıklayınız
LYS TERCİHLERİ YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
1- Lisans programlarını tercih etmeniz için ham puanınızın 180 ve üstü olması gerekmektedir. Y-YGS veya Y-LYS puanınız 200'den yüksek de olsa lisans programı tercih edebilmeniz için ham puanınızın ilgili puan türünde 180 ve üstü olmasına dikkat ediniz. 140-180 aralığında ham puan almış adaylar ise önlisans programları ile Açık Öğretim Fakültesi lisans programlarını tercih edebileceklerdir. Açık Öğretim Fakültesi'nin İngilizce Öğretmenliği bölümü için 180 barajını aşma şartı ve Okul Öncesi Öğretmenliği bölümlerinin özel koşulları vardır. Tercih Robotu'nda bu bölümlerin özel koşullarını da inceleyebilirsiniz.
2- ÖSS sonuç belgenizdeki puanınızdan çok Türkiye Başarı Sıranızı dikkate alın. En önemlisi mezun olduğunuz alana göre AOBP katsayınızın 0,15 veya ek puanla çarpılacağı ortak puan türlerindeki başarı sıranızdır. En çok okumak istediğiniz bölümü, başarı sıranızın %30 üstünde olsa bile birinci sıraya yazın. Eğer bölüm değil de en çok istediğiniz üniversiteyi seçmek istiyorsanız, başarı sıranıza göre yerleştiğinizde, yatay geçiş veya çiftanadal, yandal seçeneklerini araştırın.
3- Tercih listenizi oluştururken kriterlerinize uygun bölümleri en çok istediğinizden başlayarak sıralayın. Tercih listenizde en fazla 30 bölüme yer verebileceğinizi unutmadan, sıralamanızı Türkiye başarı sırasına göre en yüksekten en düşüğe göre oluşturun. Son 4 tercihinizde Türkiye Başarı Sıranızın en az % 30 oranında altta olan bölümlere yer veriniz.
4- Puan türleri farklı ortak alanlardan tercih yaparken, listenizi, her alandan en çok istediğinize göre sıralayarak oluşturun. Örneğin MF'ciler aynı zamanda TM puanlarıyla da tercih yaparlar. İstedikleri bölümü MF-1,2,3,4 ve TM-1,2,3 puan türlerine karşılık gelen Türkiye Başarı Sıralarına göre karma olarak hazırlamalıdırlar. Türkiye Başarı Sıralarını dikkate alacağım derken, bir gurubu en üste, diğerleri alta yazmak gibi bir yanlışa düşmeyin. Tabiki sizin için öncelik MF-1,2,3,4 bölümleri ise böyle bir sıralama da yapabilirsiniz.
5- ÖSYM yerleştirme yaparken, öncelikle adayın Y-LYS veya Y-YGS bilgilerine bakar. O nedenle tercih listenizdeki sıralamanızın önemi kendi istediğiniz bölüme yerleşmenizle bağlantılıdır. Y-LYS veya Y-YGS verisi yüksek olan aday, bir bölümü son sırada da tercih etse de ilk sırada tercih eden adayın önüne geçer. ÖSYM'nin izlediği yol şöyledir; Y-LYS veya Y-YGS puanına sahip, aynı bölümü tercih etmiş iki aday (tercih sırası aynı olmak zorunda değil) bu bölüm için oluşturulan Y-LYS veya Y-YGS puanı sıralamasında, o bölümün kontenjanı olan sırayı eşit olarak paylaşıyorlarsa; yerleştirmede öncelik, o puan türünde HAM LYS veya YGS puanı yüksek olana verilir. O da eşitse, o puan türünün ana alan testlerinde neti daha yüksek olana, o da eşitse daha üst sırada tercih edene öncelik verilir. Tercih sıranızın önemi burada ortaya çıkar. Bu durumunuz da diğer adayla eşitse, yaşı küçük olana, o da eşitse kura çekilir ve kurayı kazanan yerleştirilir.
6- LYS veya YGS bir sıralama ve eleme sınavıdır. Bölüm ve programların başarı sırası ve taban puanı verileri, her yıl adayların tercihlerine göre oluşur. Adaylar da bir önceki yılın başarı sırası ve taban puanını göz önünde bulundurarak tercihlerini sıraladığı için bu durum biraz yumurta-tavuk meselesine dönüşür. Yine de bölüm ve programların başarı sırası ve taban puanı değişkendir. Taban puanlar sınavın zorluğu, aday sayısı gibi etkenlerle daha fazla değişkenlik gösterirken, başarı sıraları, kontenjan artışlarına ve adayların gösterdiği sınav başarısına göre değişebilir. Örneğin 2007 yılında 7.000'inci sıradan yerleşilen bir programa, geçen yıl 13.000'inci sıradan yerleştirme gerçekleşmiştir. Bu yıl da başarı sıralarının değişkenlik gösterebileceğini unutmayın ve başarı sırası aralığınızı geniş tutun.
7- Tercihlerinizde yer verdiğiniz bölüm/programların devlet, vakıf, KKTC veya yurt dışı da olsa maddi koşullarına dikkat ediniz. Üniversite ve bölüm seçiminizde maddi koşullar çok önemlidir. Devlet üniversitelerinde ikinci öğretim yapan bölümlerin harç miktarları normal öğretimlere göre çok yüksektir. Ayrıca devlet üniversitelerinde de yurt dışı üniversiteleriyle entegre yürütülen bölüm/programlar vardır ve paralıdır. Bu bölümlerin belirli dönemleri Türkiye'de, diğer dönemleri de yurt dışında okutulur. Hem Türkiye hem de yurt dışında okunan yıllar için bir bedel ödenir.
8- Tercih listenize aldığınız bölümle ilgili koşulları mutlaka incelemelisiniz. Bazı bölümlerde puan ve başarı sıranız denk gelse de özel koşullar vardır. Yabancı dil ayrımından, sağlık durumuna, ekstra ücret uygulamasından, hazırlık sınıfı şartına göre pek çok kriter yer alabilir. Bu koşulları, her bölüm için ÖSYS kılavuzundan incelemenizin zor olduğunu bildiğimiz için Tercih Robotu'na yerleştirdik.
9- Tercih Formu teslim etme süresini ne zaman sona ereceğini unutmayın. Tercih formunu teslim ettikten sonra hiçbir değişiklik yapma hakkınız olmayacaktır. O nedenle tercih formunuza yazdığınız bölümlerin kodunun doğru olup olmadığına çok dikkat ediniz. Pek çok aday kod hatası nedeniyle açıkta kalmakta veya istemediği bölümlere yerleştirilmektedir. İsterseniz internet şifreniz ve TC Kimlik numaranızla ÖSYM'nin sitesinden tercih formunuzu gönderebilirsiniz. Bu yolu seçtiğinizde, "Tercihleriniz sistem tarafından başarıyla kabul edilmiştir" uyarısını görmeden sistemden çıkmayın ve Tercih Formu'nuzun bir kopyasını yazıcıdan almayı unutmayın. Başvuru merkezi aracılıyla Tercih Formu'nuzu teslim etmek istiyorsanız randevu almanız gerekmektedir. Ortaöğretim Kurum Müdürlükleri ve ÖSYM Büroları başvuru merkezleridir. Randevu aldığınız gün ve saatte kimliğinizle birlikte Tercih Formu'nuzu görevliye teslim edeceksiniz. Görevli, tercihlerinizi sisteme girip size onaylattıktan sonra ÖSYM'ye gönderecektir. İşlem bittikten sonra görevliden tercih listenizin bir kopyasını yazıcıda yazdırıp size vermesini isteyiniz. Tercih hizmeti için başvuru merkezine 3 TL ödemeniz gerekecektir.
ÖSYS Tercih Kılavuzu Yayımlandı mı?
2014 ÖSYS tercih ve yerleştirme örnek kılavuzu 23 Haziran’da yayımlandı ancak, ÖSYM'den yapılan açıklamada, 2014- ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu, ÖSYM'nin http://www.osym.gov.tr internet adresinden, adaylara ve diğer ilgililere ön bilgi vermek amacıyla yayımlandı. Asıl kılavuz tercih süresi içinde yani 7-17 Temmuz 2014 tarihleri arasında ÖSYM'nin internet adresinden yeniden yayımlanacak ve adaylar yayımlanacak olan “2014-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzunu”na göre tercihlerini yapacaklar.
2014 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu 2014 LYS sonrası adaylara ön bilgi vermek amacıyla 23 Haziran Pazartesi günü saat 12.00’da ÖSYM’nin http://www.osym.gov.tr internet adresinde yayınlandı.
ÖSYM’den yapılan duyuruda LYS 2014 sonuçlarının merakla açıklanmasını bekleyen bir milyona yakın aday için çok önemli bir açıklama yapıldı. ÖSYM, 23 Haziran’da yayınlanan 2014 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’nun adaylara ön bilgi vermek amacıyla yayınlandığını 2014 LYS sonuçlarının açıklanmasının ardından 7-17 Temmuz 2014 tarihleri arasında alınacak üniversite tercih işlemlerinde adayların tercihlerini 7 Temmuz’da ÖSYM tarafından yayınlanacak olan asıl 2014 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’na göre yapacakları belirtildi. Yapılan açıklamada üniversite tercihi yapacak adayların ÖSYM’nin internet sitesini takip etmeleri önemle hatırlatıldı.
İşte ÖSYM’nin yayınladığı 2014 ÖSYS üniversite tercih ve kontenjanları kılavuzundan bilinmesi gerekenler;
Tercih süresi, 7-17 Temmuz 2014 tarihleri arasında yapılacak. Tercih bildirim işleminizi tamamladıktan sonra "Tercih Süresi" içerisinde https://ais.osym.gov.tr İnternet adresinden tercihlerinizde değişiklik yapabilirsiniz. Tercih işleminizi tamamladıktan sonra "Tercih Süresi" içerisinde https://ais.osym.gov.tr İnternet adresinden tercih bilgilerinizi mutlaka kontrol ediniz ve yazıcıdan tercih listenizin bir dökümünü edinerek saklayınız.
2014 LYS sonuçlarının açıklanmasının ardından üniversite yerleştirme tercih işlemi nasıl yapılacak?
Adaylar, 2014-ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzuna başvuru süresi içinde ÖSYM’nin http://www.osym.gov.tr İnternet adresinden erişilebilirler. Kılavuz dağıtımı ve satışı yapılmayacaktır.
Adaylar bu kılavuza göre tercihlerini belirleyeceklerdir. Adaylar tercihlerini yazmaları için bu kılavuzdaki boş Tercih Listesinden yararlanabilirler. Böyle bir hazırlık tercihlerin İnternet’e girilmesinde kolaylık sağlayacaktır. Üzerinde çalışma yapılan liste ÖSYM’ye kesinlikle posta ile gönderilmemeli veya elden teslim etmek için girişimde bulunulmamalıdır. Böyle bir liste ÖSYM’de hiçbir şekilde işleme konulmayacaktır. Sadece elektronik ortamda yapılan tercihler geçerli olacaktır.
Tercihler, T.C. Kimlik Numarası ve şifre ile ÖSYM'nin http://ais.osym.gov.tr
İnternet adresinden bireysel olarak yapılacaktır. Adaylar, tercihlerini İnternet
üzerinden elektronik ortamda göndererek tercih bildirimini tamamlayacaklardır.
Bunun dışında tercih bildiriminde bulunulamaz (posta, fax, elektronik posta vb.)
LYS 2014 sonuçlarının açıklanmasının ardından yeterli puanı alan adayların yerleştirmeleri nasıl yapılacak?
2014-YGS'ye ve LYS'lere giren adaylar, 2014-2015 öğretim yılı için Tablo 4'teki lisans programlarına ve Tablo 3B'deki ön lisans programlarına;
a) YGS ve varsa LYS yerleştirme puanları,
b) Okumak istedikleri yükseköğretim programları ile ilgili tercihleri,
c) Yükseköğretim programlarının kontenjanları ve koşulları göz önünde tutularak yerleştirileceklerdir.
Sınavsız geçiş hakkı bulunan adayların yerleştirilmesi yapıldıktan sonra Tablo 3A'daki programların boş kalan kontenjanlarına genel lise mezunu adaylar ile kendi alanları dışındaki programları tercih etmiş olan meslek lisesi mezunu adayların yerleştirilmeleri yapılacak, bu yerleştirmelerde adayların yükseköğretim programının puan türündeki yerleştirme puanları göz önünde tutulacaktır.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olan adaylar, Tablo 3A'daki kendi alanlarıyla ilgili ön lisans programlarına sınavsız olarak;
a) Okumak istedikleri yükseköğretim programları ile ilgili tercihleri,
b) Sınavsız geçiş ile ilgili öncelikler,
c) Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP),
d) Yükseköğretim programlarının kontenjanları ve koşulları göz önünde tutularak yerleştirileceklerdir. Yerleştirme işlemlerinde bu kılavuz ile 2014-ÖSYS Kılavuzunda yer alan kurallar geçerli olacaktır.
LYS Tercihleri Yaparken DİKKAT!
Eğitimciden Lisans Yerleştirme Sınavı’nı (LYS) geride bırakan öğrencilere tercih uyarısı geldi. Zambak Yayın Grubu İnsan Kaynakları Uzmanı Zafer Avcı, doğru tercihin doğru mesleğe ulaştıracağını belirtti.
Avcı, “Eğitimciler ve aileler, çocukların eğitim alacakları branşları belirlerken, onların meslek seçimlerinde onlara rehberlik yaparken, çocukların genetik yetenekleri ve daha sonra çevre etkisiyle şekillenen kişilik ve karakter yapılarını dikkate almalıdırlar. Ailenin başarılı olduğu meslek, kişinin o meslekteki potansiyelini ifade eder dolayısıyla başarısını etkiler. Yapılan araştırmalarda toplumumuzda mezun oldukları bölümlerin gerektirdiği meslek ve sektörlerde çalışmayan birçok insanın olduğu da bilinmektedir. Çalışma hayatında bireylerin çalıştıkları işten memnun olmaması veya ilk fırsatta bu işi değiştireceğim yönündeki yaklaşımların altında bu faktörlerin bulunduğunun göz ardı edilmemesi gerekmektedir.” dedi.
Avcı işsizlik sorununun meslek seçiminde dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta olduğunu dile getirirken de şunları kaydetti:
“Yeteneği, ilgisi, çalışma koşulları, ücreti her durumu kendisine uyan bir kişinin önüne o meslekte istihdam edilmeme yani iş bulamama sorunu çıkabilir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2013 yılı verilerine göre, İşsiz sayısı 2.75 milyona işsizlik oranı ise yüzde 9,7’ye çıkmıştır. Üniversite mezunu işsiziz sayısı ise 557 bini bulmuştur. Üniversitelerden mezun olup iş bulamayanların oranı ise her geçen yıl artış göstermektedir. Yüksekokul veya fakülte mezunları arasında 2012'de yüzde 10,1 olan işsiz sayısı yüzde 10,3'eçıkmıştır. TÜİK verilerine göre, en son mezun olunan okul ve mezun olunan alan itibariyle Türkiye'de 28 milyon 271 bin kişilik iş gücünün 5 milyon 388milyonluk kısmını yüksekokul veya fakülte mezunları oluşturuyor. Üniversite mezunları arasında işsizlik oranının en yüksek olduğu alan imalat ve işletme olmuştur. Bu alanlardan mezun olanların yüzde 16,8'i işsiz durumda bulunuyor.”
İşsizlik oranında imalat ve işletmeyi, sanatla ilgili alanlar izliyor. Sanat bölümlerinden mezunların yüzde15,9'u işsizlik sorunu yaşıyor. Eğitimli iş gücünde işsizlik oranının yüksek olduğu bir diğer alan ise yaşam bilimleri. Bu alandan mezun olanların yüzde14,5'i iş arıyor. Sosyal ve kişisel hizmetler, bilgisayar, ulaştırma hizmetleri ve çevre koruma, iş ve yönetim, gazetecilik ve enformasyon, tarım, ormancılık ve balıkçılık, fizik bilimleri ile mimarlık ve inşaat mezunlarının işsizlik oranı üniversite mezunlarının genel işsizlik oranının üzerinde bulunuyor.
Sosyal ve kişisel hizmetler mezunlarının yüzde 14,3'ü, bilgisayar mezunlarının yüzde 14,2'si, ulaştırma hizmetleri ve çevre koruma mezunlarının yüzde 14,1'i, iş ve yönetim mezunlarının yüzde 13,5'i, gazetecilik ve enformasyon mezunlarının yüzde13,2'si, tarım, ormancılık ve balıkçılık mezunlarının yüzde 12,2'si, fizik bilimleri mezunlarının yüzde 11,9'u, mimarlık ve inşaat mezunlarının yüzde11,2'si iş sahibi değil.
Buna karşın bazı alanlarda işsizlik oranı oldukça düşük seviyelerde bulunuyor. Yüksekokul veya fakülte mezunları arasında işsizliğin en az olduğu alan güvenlik hizmetleri olarak dikkati çekiyor. Bu alanlardan mezun olanların işsizlik oranı yüzde 2,1'lesınırlı kalıyor.
İşsizliğin düşük olduğu bir diğer alan ise sağlık. Sağlıkla ilgili alanlardan mezun olanlar arasındaki işsizlik oranı ise yüzde 2,4 düzeyinde bulunuyor. Veterinerler de büyük ölçüde işsizlik sorunu yaşamıyor. Veterinerler arasındaki işsiz oranı yüzde 4,7'dekalıyor. Hukuk yüzde 6'lık, öğretmen eğitimi ve eğitim bilimleri yüzde 7,4, mühendislik işleri yüzde 8,4, matematik ve istatistik yüzde 9,3, beşeri bilimler yüzde 9,8, sosyal bilimler ve davranış bilimleri yüzde 10'luk işsizlik oranıyla, üniversite mezunlarının genel işsizlik oranının gerisindeki alanları oluşturuyor.